Pervanelerinizi değiştirdiniz, bataryayı taktınız ve heyecanla havalanmak için kumandanın çubuklarını ittinız. Ancak o beklediğiniz yumuşak yükseliş yerine, dronunuz aniden yana yattı, olduğu yerde ters döndü ve motorlar acı bir sesle durdu. Panik yapmayın, derin bir nefes alın. Büyük ihtimalle cihazınız bozulmadı, motorlarınız yanmadı veya beyni karışmadı. Servisimize gelen bu şikayetlerin neredeyse tamamında tek bir sebep görüyoruz: Yanlış DJI pervane montajı.
Drone teknolojisi ne kadar gelişirse gelişsin, fizik kuralları değişmez. Pervanelerin doğru açıyla havayı itmesi, uçuşun temelidir. Özellikle yeni nesil DJI Mini 4 Pro, Mini 3 veya Mavic serisi cihazlarda, kullanıcıların en sık yaptığı hata, A pervanesini B motoruna takmaktır. Bu basit gibi görünen hata, dronun fiziksel olarak havalanmasını imkansız kılar. Bu rehberde, servise gitmeye gerek kalmadan bu sorunu nasıl çözeceğinizi, pervane üzerindeki gizli işaretlerin ne anlama geldiğini ve güvenli bir uçuş için yapmanız gerekenleri en ince detayına kadar anlatıyoruz.
Drone Neden Kalkışta Hemen Takla Atar?
Bir drone’un havalanabilmesi için dört pervanenin de havayı aşağıya doğru itmesi gerekir. Ancak quadcopter (dört pervaneli) mantığında, tüm motorlar aynı yöne dönmez. Tork etkisini dengelemek ve dronun kendi ekseni etrafında fırıldak gibi dönmesini engellemek için motorlar çaprazlama olarak zıt yönlere döner. İşte “takla atma” sorunu tam olarak bu noktada başlar.
CW ve CCW Pervane Mantığı
Havacılıkta CW (Clockwise – Saat Yönü) ve CCW (Counter-Clockwise – Saat Yönünün Tersi) terimleri hayati önem taşır. Dronunuzda iki motor saat yönünde dönerken, diğer iki motor saat yönünün tersine döner. Pervaneler de bu dönüş yönüne uygun kanat açılarıyla tasarlanmıştır. Eğer saat yönünde dönen bir motora, ters yön için tasarlanmış bir cw ccw pervane takarsanız, o motor havayı aşağı itmek yerine yukarı doğru çeker.
İtme Kuvvetinin Tersine Dönmesi
Yanlış montaj yapıldığında şu senaryo gerçekleşir: Gaz verdiğinizde, doğru takılmış motorlar dronu kaldırmaya çalışırken, yanlış takılmış motor dronu yere doğru bastırır. Bir taraf kalkmak isterken diğer taraf yere yapıştığı için drone aniden yana devrilir veya ters döner. Bu durum genellikle saniyeler içinde gerçekleşir ve cihazın sensörleri durumu “anormal uçuş” olarak algılayıp motorları otomatik olarak kilitler.
Motor Torkunu Dengeleme Prensibi
Dronun havada sabit kalabilmesi (hovering), zıt kuvvetlerin dengesine bağlıdır. Yanlış dji pervane montajı yapıldığında sadece itme kuvveti değil, tork dengesi de bozulur. Bu yüzden drone takla atmasa bile, aşırı titreşimli çalışır, “Motor Error” hatası verir veya kontrolsüzce savrulabilir. Bu fiziksel uyumsuzluk, yazılımla düzeltilemez; tek çözüm pervaneleri doğru yerlerine takmaktır.
DJI Pervanelerindeki İşaretlerin Anlamı: A ve B Pervaneler
DJI mühendisleri, kullanıcıların bu hatayı yapmaması için pervaneler ve motorlar üzerine görsel kodlar yerleştirmiştir. Ancak bu işaretler modelden modele değişiklik gösterdiği için kafa karışıklığı yaşanabiliyor. Mavic serisi ile Mini serisi arasındaki işaret farklarını bilmek, dji mavic mini pervane hatası yaşamanızı engeller.
Gümüş ve Beyaz Halkaların Sırrı
Mavic Air, Mavic 2, Mavic 3 ve Air 2S gibi modellerde pervanelerin göbeğinde (merkezinde) belirgin işaretler bulunur. Pervane setinizi elinize aldığınızda şunları göreceksiniz:
- Halkalı Pervaneler: Pervane göbeğinde beyaz veya gümüş bir halka bulunur.
- Halkasız Pervaneler: Pervane göbeği tamamen siyahtır, herhangi bir işaret yoktur.
Bu işaretler, motorların üzerindeki işaretlerle birebir eşleşmelidir. Halkalı pervane, üzerinde beyaz şeritler olan motora takılır. Bu basit görsel eşleştirme, Air serisi kullanıcıları için hayat kurtarıcıdır.
Mini Serisinde Kabartma Çizgiler (Raised Marks)
DJI Mini serisi (Mini 2, Mini 3, Mini 4 Pro) vidalı sisteme sahip olduğu için işaretler biraz daha farklıdır ve gözden kaçması daha kolaydır. Dji mini 3 pro pervane değişimi yaparken pervanenin vida deliğinin hemen yanına veya kanat köküne dikkatlice bakmalısınız.
- Çizgili Pervane: Vida deliğinin yanında küçük, kabartmalı bir çizgi bulunur.
- Çizgisiz Pervane: Vida deliğinin yanı tamamen pürüzsüzdür.
Mini kullanıcılarının en çok hata yaptığı nokta burasıdır. Çünkü vidalı sistemde yanlış pervane yanlış motora fiziksel olarak vidalanabilir. Mavic serisinde yanlış pervane yuvaya oturmazken, Mini serisinde oturur. Bu yüzden Mini kullanıcıları iki kat daha dikkatli olmalıdır.
Avata ve FPV Serisi Renk Kodları
DJI Avata veya FPV gibi modellerde ise genellikle renkli halkalar veya doğrudan pervane üzerinde dönüş yönünü gösteren ok işaretleri bulunur. Avata serisinde pervaneler 3 veya 5 yapraklı olabildiği için, pervanenin üzerindeki kalıptan çıkma işaretlerine ve motor bell (çan) kısmındaki renk uyumuna bakmak gerekir.
En Çok Satan Pervaneler
Ürünleri İncele →
Motor ve Pervane Eşleşmesi: Hangisi Nereye Takılır?
Pervaneleri tanıdık, şimdi sıra bunları doğru motorlara eşleştirmekte. Dronun önü size dönükken veya arkası size dönükken bu yönler karışabilir. En garanti yöntem, “Çapraz Kuralı”nı (Diagonal Rule) uygulamaktır.
Çapraz Motor Kuralı (Diagonal Rule)
Quadcoplerlerde karşılıklı çapraz motorlar her zaman aynı yöne döner ve aynı tip pervaneyi kullanır. Yani:
- Sol Ön Motor ile Sağ Arka Motor kardeştir (Genellikle İşaretli/Halkalı).
- Sağ Ön Motor ile Sol Arka Motor kardeştir (Genellikle İşaretsiz/Düz).
Eğer bir pervaneyi değiştirecekseniz ve kafanız karıştıysa, hemen çaprazındaki motora bakın. O motorda hangi tip pervane takılıysa, sizin değiştireceğiniz motora da aynısı takılmalıdır. Bu kural, dji neo pervane değişimi dahil neredeyse tüm dört motorlu dronlar için geçerlidir.
Mavic Air ve Mavic 3 Serisi İçin Eşleşme Tablosu
Quick-Release (Bastır-Çevir) mekanizmasına sahip dronlar için basit eşleşme şöyledir:
- Beyaz Halkalı Pervane → Üzerinde Beyaz Şerit Olan Motor (Genellikle A Motor).
- Siyah (İşaretsiz) Pervane → Tamamen Siyah Olan Motor (Genellikle B Motor).
Bu modellerde yanlış pervaneyi takmaya çalışırsanız, pervane yuvaya girmez veya kilitlenmez. Eğer pervaneyi takmak için aşırı güç harcıyorsanız, durun. Yanlış pervaneyi zorluyorsunuz demektir. Mekanizma yumuşakça kilitlenmelidir.
Yanlış Eşleşme Sonucu Oluşan Fiziksel Hatalar
Pervaneleri yanlış taktığınızda karşılaşacağınız senaryolar şunlardır:
- Kalkışta Takla: Drone yerden 10-20 cm kalkar kalkmaz ters döner.
- Yere Yapışma: Motorlar tam gaz çalışır ama drone olduğu yere çivilenmiş gibi hareket etmez (eğer 4 pervane de ters takıldıysa).
- Aşırı Isınma: Motorlar ters yük altında çalıştığı için ESC devreleri aşırı ısınır.
Eğer bu belirtilerden birini görüyorsanız, hemen motorları durdurun ve bataryayı çıkarın.
Adım Adım Doğru Pervane Takma Rehberi
Şimdi teoriyi pratiğe dökelim. İster dji mini 4 pro yedek pervane setini takıyor olun, ister Mavic 3’ünüzü uçuşa hazırlıyor olun, bu adımları sırasıyla izleyin.
Adım 1: Hazırlık ve Güvenlik
Öncelikle dronu düz ve temiz bir zemine koyun. Bataryayı mutlaka çıkarın veya dronun kapalı olduğundan emin olun. Pervane değişimi sırasında dronun aniden çalışması ciddi yaralanmalara yol açabilir. Eski veya hasarlı pervaneleri sökerken, vidalı modellerde vida başlarını yalama yapmamaya özen gösterin.
Adım 2: Doğru Pervane Setini Ayırmak
Paketten çıkan dji mini 3 pervane takımı genellikle karışık halde gelir. Montaja başlamadan önce pervaneleri masanın üzerine “İşaretli” ve “İşaretsiz” olarak iki gruba ayırın. Mini serisi kullanıyorsanız vidaları da yanlarına koyun. Her değişimde mutlaka yeni vida kullanmanız gerektiğini unutmayın.
Adım 3: Montaj İşlemi (Bastır-Çevir veya Vidalama)
Mavic/Air Serisi İçin:
- Pervaneyi motor yuvasına oturtun.
- Aşağıya doğru hafifçe bastırın (yaylı mekanizma aşağı inecektir).
- Bastırırken pervaneyi kilit yönüne doğru çevirin.
- “Tık” sesini veya hissini aldığınızda bırakın. Pervane yukarı fırlamalı ve kilitli kalmalıdır.
Mini Serisi İçin:
- Pervaneyi motor vida deliklerine hizalayın (İşaretli pervane işaretli kola!).
- Yeni vidayı dik bir açıyla yerleştirin.
- Tornavida ile vidayı sıkın. Vida son noktaya geldiğinde aşırı güç uygulamayın, sadece boşluğunu alın.
- Vidanın gevşek kalması pervanenin fırlamasına, çok sıkılması ise plastik yuvanın çatlamasına neden olur.
Adım 4: Sağlamlık Testi
Montaj bittikten sonra pervaneleri elinizle kontrol edin. Vidalar sıkı mı? Pervaneler rahat dönüyor mu? Mini serisinde pervaneler biraz gevşek gibi durabilir (floppy), bu normaldir; merkezkaç kuvvetiyle havada açılırlar. Ancak vida yuvasında yukarı-aşağı aşırı boşluk olmamalıdır.
Pervanelerin Tam Oturduğundan Nasıl Emin Olunur?
Doğru dji pervane montajı yapmış olsanız bile, montajın kalitesini kontrol etmek uçuş güvenliği için şarttır. Havada fırlayan bir pervane, dronun düşmesiyle (crash) sonuçlanır.
Görsel Kontrol Yöntemleri
Pervane köklerine yakından bakın. Vidaların tam olarak oturduğundan ve vida başlarının dışarıda kalmadığından emin olun. Mavic serisinde, metal kilit tırnaklarının yuvalarına tam girdiğini gözlemleyin. Bazen bir tırnak girerken diğeri dışarıda kalabilir.
Elle Çevirme ve Sürtünme Testi
Pervaneleri parmağınızla hızlıca çevirin. Pervaneler dönerken gövdeye veya kollara çarpıyor mu? Özellikle dji mavic mini pervane değişimi sonrası vidalar yanlış sıkıldıysa pervaneler sıkışık dönebilir. Pervane turunu tamamlamadan hemen duruyorsa, vida çok sıkılmış veya araya bir cisim sıkışmış olabilir. Pervaneler yağ gibi akmalı ve serbestçe dönmelidir.
Ses Analizi: Anormal Seslerin Anlamı
Dronu çalıştırdığınızda (pervaneler rölantide dönerken) sesi dinleyin. Normal “vızz” sesi yerine, metalik bir tıkırtı, sürtünme sesi veya aşırı yüksek bir uğultu duyuyorsanız, hemen motorları kapatın. Bu sesler, pervanenin tam oturmadığının veya dengesiz döndüğünün işaretidir.
Doğru Montaja Rağmen Sorun Devam Ediyorsa Ne Yapılmalı?
Pervanelerin yerleşimi doğru, A’lar A’da, B’ler B’de. Ama drone hala kalkışta dengesizleşiyor veya hata veriyor. Bu durumda sorunun kaynağı başka yerde olabilir.
IMU ve Pusula Kalibrasyonu İhtiyacı
Dronun dengesini sağlayan IMU (Inertial Measurement Unit) sensörü, sert bir iniş veya taşıma sırasındaki sarsıntılar nedeniyle kalibrasyonunu kaybetmiş olabilir. Pervane değişiminden sonra drone dengesiz uçuyorsa, DJI Fly uygulaması üzerinden IMU kalibrasyonu yapmayı deneyin. Bu işlem, dronun ufuk çizgisini yeniden öğrenmesini sağlar.
Motor veya ESC Arızası Belirtileri
Pervane doğru olsa bile, motorlardan biri yeterli devire çıkamıyorsa drone yine o tarafa doğru yatacaktır. Motorun içine toz, kum kaçmış olabilir veya ESC (Elektronik Hız Kontrolcüsü) arızalanmış olabilir. Motoru elinizle çevirdiğinizde “kumlu” bir his veya takılma varsa, o motorun bakıma ihtiyacı vardır.
Pervane Deformasyonu ve Gözle Görülmeyen Çatlaklar
Bazen dji mini 4k pervane seti yeni olsa bile, üretim hatası veya paketleme sırasında ezilme nedeniyle deforme olmuş olabilir. Pervaneleri düz bir zemine koyarak eğriliklerini kontrol edin. Milimetrik bir yamukluk bile yüksek devirde büyük titreşimler yaratır ve dronun dengesini bozar. Buna “Jello Effect” denir ve kamera görüntüsünde dalgalanmalara yol açar.
Orijinal Pervane Kullanımının Önemi ve Yan Sanayi Riskleri
Piyasada “Carbon Fiber”, “Sessiz Pervane” veya “Renkli Pervane” adı altında satılan birçok yan sanayi ürün bulunmaktadır. Dji mini pervane fiyatları bazen yüksek gelebilir ancak bu parçalar dronun havada kalmasını sağlayan tek unsurdur.
Aerodinamik Farklılıklar ve Uçuş Süresi
Orijinal DJI pervaneleri, motorların tork eğrisine ve dronun ağırlığına göre mikron hassasiyetinde üretilir. Yan sanayi pervaneler genellikle daha ağırdır veya esneklikleri farklıdır. Bu durum motorların daha fazla akım çekmesine neden olur, uçuş sürenizi kısaltır ve bataryayı daha hızlı tüketir.
Malzeme Kalitesi ve Kırılma Riski
Orijinal pervaneler, darbelere karşı belirli bir esnekliğe sahip kompozit malzemeden yapılır. Ucuz kopyalar ise genellikle sert plastiktir ve havada yük altındayken aniden parçalanabilir (mid-air explosion). 20 bin TL’lik dronunuzu, 200 TL’lik ucuz pervane yüzünden riske atmayın.
DJI Garanti Kapsamı ve Kullanıcı Hataları
Eğer dronunuz yan sanayi pervane takılıyken düşerse, DJI log kayıtlarında motor akım değerlerindeki anormalliği tespit edebilir. Bu durumda cihazınız garanti kapsamı dışında kalabilir. Orijinal DJI Propeller kullanmak, garanti haklarınızı korumanın en basit yoludur.
Pervane Bakımı ve Değişim Zamanı
Pervaneleri sadece kırıldığında değil, belirli periyotlarla değiştirmek gerekir. Peki, bir pervanenin ömrünün bittiğini nasıl anlarsınız?
Çatlak, Ezik ve Deformasyon Kontrolü
Her uçuş öncesi parmağınızı pervane kenarlarında gezdirin. Tırnağınıza takılan en ufak bir çentik, yüksek hızda çatlağa dönüşebilir. Pervane ucundaki ezilmeler aerodinamiği bozar ve sesi artırır. Eğer pervaneniz ağaç yapraklarına çarptıysa ve üzerinde yeşil lekeler varsa, mutlaka detaylı inceleyin.
Kış Aylarında Pervane Kırılganlığı
Plastik malzeme soğukta sertleşir ve kırılganlaşır. Kışın uçuş yapacaksanız, pervanelerinizin esnekliğini kaybettiğini unutmayın. Soğuk havalarda eski pervaneler, ani manevralarda kök kısmından kırılabilir. Kış sezonuna girerken setinizi yenilemek akıllıca bir yatırımdır.
Vidaların Durumu
Mini serisi kullanıcıları için vidalar pervaneden daha önemlidir. Vidaların üzerindeki mavi boya (threadlocker), vidanın titreşimle gevşemesini engeller. Bir vidayı söküp tekrar takarsanız bu madde özelliğini yitirir. Bu yüzden “bir çıkarıp bakayım” demek, o vidanın güvenliğini yok etmek demektir. Söktüğünüz vidayı çöpe atın ve yenisini takın.
Sıkça Sorulan Sorular
DJI drone neden kendi kendine yana yatıyor?
Pervane üzerindeki siyah ve gümüş çizgiler ne anlama gelir?
Drone pervanesi yanlış takılırsa motor yanar mı?
Drone pervaneleri hangi yönlerde döner?
DJI Mini serisinde eski vidaları kullanabilir miyim?
1045 CW CCW drone pervanesi DJI Mini’ye uyar mı?
