İlter Nedir? DJI Drone’unuz Neden Aniden Sinyal Kaybediyor?
DJI drone kullanıcısıysanız ve özellikle Türkiye’de uçuş yapıyorsanız, muhtemelen forumlarda veya sosyal medyada “İlter” ismini duymuşsunuzdur. Belki de başınıza daha kötüsü geldi: Drone’unuz aniden kontrolü kaybetti. Ekran karardı. Veya cihazınız kendi kendine bambaşka bir yere uçup gitti (flyaway).
Peki, İlter Drone Sistemi nedir? Drone’ların sinyali neden kesilir ve “Signal Lost” hatası aldığınızda aslında arka planda neler oluyor? Bu yazıda, DJI kullanıcılarının en çok merak ettiği bu “görünmez duvarı” tüm teknik detaylarıyla ve en sade haliyle inceliyoruz.
İlter Drone Tespit ve Engelleme Sistemi Nedir?
Google’da en çok aranan sorulardan biriyle başlayalım. İlter, Boğaziçi Savunma Teknolojileri tarafından geliştirilen, tamamen yerli ve milli bir Anti-Drone (C-UAS) sistemidir.
Kısaca özetlemek gerekirse İlter; kritik tesisleri, askeri bölgeleri ve havaalanlarını izinsiz drone uçuşlarına karşı koruyan gelişmiş bir elektronik kalkan sistemidir. Sadece bir sinyal kesici (jammer) değildir. Entegre radarları ve sensörleri sayesinde drone’u daha havalanır havalanmaz tespit edebilir. Ayrıca etkisiz hale getirebilir.
İlter Sistemi Hangi Bölgelerde Kullanılır?
- Havaalanları ve çevresi
- Askeri üsler ve sınır karakolları
- Bakanlık binaları ve stratejik kamu tesisleri
- Enerji santralleri
DJI Drone’larda “Signal Lost” ve Kontrol Kaybı Neden Olur?
Birçok pilot, rüzgarlı havalardan veya bataryanın bitmesinden korkar. Ancak modern pilotların asıl korkulu rüyası Elektronik Harp (EH) sistemleridir. Eğer yasak veya kısıtlı bir bölgeye yaklaştıysanız, İlter gibi sistemler drone’unuzun iletişimini iki temel yöntemle keser:
1. RF Karıştırma (Jamming): Görüntünün Gitmesi
İlter sistemi, drone ile kumandanız arasındaki 2.4 GHz ve 5.8 GHz frekanslarını çok güçlü sinyallerle “boğar”.
- Ne yaşarsınız? Önce görüntü donar, pikselleşir ve gri ekrana düşer. DJI Fly uygulamasında “RC Signal Lost”uyarısı alırsınız.
- Sonuç: Eğer GPS sinyaliniz hala varsa, drone’unuzun “Eve Dönüş” (RTH) özelliği devreye girer ve cihaz genellikle kurtulur.
2. GPS Spoofing (Konum Yanıltma): “Flyaway” Kabusu
Bu senaryo çok daha tehlikelidir. Sistem, drone’un GPS alıcısını kör etmekle kalmaz, ona sahte koordinatlar gönderir.
- Ne yaşarsınız? Drone’unuz olduğu yerde sabit durduğunu zannederken aslında hızla sürüklenir. Veya kendini aniden kilometrelerce uzaktaki bir havalimanında (örneğin Beyrut Havalimanı vakaları) zanneder.
- Sonuç: Drone, “Yasak bölgedeyim, hemen inmeliyim” diyerek olduğu yere zorunlu iniş yapabilir. Ya da “Evim şu tarafta” diyerek yanlış yöne doğru son hızla uçup gözden kaybolabilir (Flyaway).
İlter DJI Drone’larını Düşürür mü?
Kısa cevap: Evet, dolaylı olarak düşürebilir.
İlter, drone’a fiziksel bir mermi atmaz. Ancak drone’un “beynini” karıştırarak şunlara sebep olur:
- Batarya Tükenmesi: Drone, GPS sinyali olmadan rüzgarla savaşırken veya sahte konuma gitmeye çalışırken bataryasını hızla tüketip zorunlu iniş yapabilir.
- Kontrolsüz Sürüklenme: ATTI moduna (manuel denge modu) geçen drone, rüzgarla sürüklenip bir binaya veya ağaca çarpabilir.
- Zorunlu İniş (NFZ Protokolü): Standart yazılıma sahip bir DJI drone, GPS yanıltması (spoofing) sonucu kendini bir anda havalimanı veya askeri bölge (No-Fly Zone) içinde zannederse, pilotun komutlarını dinlemeyi bırakır. DJI’ın güvenlik protokolü devreye girer ve cihaz “Yasak bölgedeyim, hemen inmeliyim”diyerek olduğu yere (bu bir deniz veya orman olsa bile) zorunlu iniş başlatır. İşte pilotların cihazı kaybettiği an genellikle budur.
Spoofing Kaynaklı İnişler
İlter veya benzeri karıştırıcıların dronunuzu “sahte bir havalimanında” gösterip zorunlu inişe zorlamasının temel nedeni, cihazın içindeki standart NFZ (No-Fly Zone) yazılım kısıtlamalarıdır.
Eğer bir drone pilotuysanız ve Atti Mode (Manuel Mod) hakkında bir bilginiz bulunmuyorsa bu konuda bilgilenmelisiniz ! Atti Mode Nedir ?
Drone’unuzun Jammer Etkisinde Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Uçuş sırasında aşağıdaki belirtileri görüyorsanız, muhtemelen bir anti-drone sisteminin (İlter veya benzeri) menziline girdiniz demektir:
- Uydu Sayısında Ani Düşüş: Ekranınızda 18-20 uydu varken sayı aniden 0’a düşüyorsa.
- Harita Sapması: Haritada drone’un konumu, sizin gördüğünüz yerden çok farklı bir yerde görünüyorsa.
- Anlamsız Uyarılar: “Magnetic Interference” veya “Compass Error” uyarıları alıyorsanız.
- Kontrol Tepkisizliği: Drone verdiğiniz komutlara geç tepki veriyor veya hiç vermiyorsa.
Sinyal Güçlendirici (Booster) İşe Yarar mı?
İnternette “İlter’den kaçınma” veya “sinyal güçlendirici” aramaları yapan çok sayıda kullanıcı var. Ancak teknik gerçek şudur: Hayır, işe yaramaz.
İlter sistemleri 250 Watt ile 750 Watt arasında devasa çıkış güçlerine sahiptir. Sizin kumandanızın gücü ise yasal sınırlarda 1 Watt’ın altındadır. Bu, bir fısıltının stadyum konserindeki hoparlörleri bastırmaya çalışmasına benzer. En iyi çözüm, yasak bölgelerden uzak durmaktır.
Özet: Güvenli Uçuş İçin Tavsiyeler
Teknolojik cihazlarınıza ne kadar güvenirseniz güvenin, ulusal güvenlik sistemleri her zaman daha üstündür. Drone’unuzu kaybetmemek ve yasal sorun yaşamamak için:
- SHGM Haritalarını Kontrol Edin: Kırmızı bölgelerde asla uçmayın.
- Görsel Teması Kesmeyin: Ekran donduğunda drone’u kurtarmanın tek yolu onu gözle görerek manuel indirmektir.
- Panik Yapmayın: Sinyal kaybında sakin olun, irtifa düşürün (sinyal gölgelemesi için) ve cihazı geri çağırmayı deneyin.
Unutmayın, İlter gibi sistemler “drone düşmanı” değil, kritik tesislerimizin güvenliği için çalışan “görünmez nöbetçilerdir”.
